1. Genel olarak
II. Malların geri alınması ve paylı malın verilmesi
1. Genel olarak
Madde 248 - Her eş, diğer eşte bulunan mallarını geri alır.
Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi sona erdiğinde, üstün yararı olduğunu ispat eden eş, diğer önlemler yanında, eşine payının ödeme günündeki karşılığını vermek suretiyle paylı mülkiyetteki malın kendisine verilmesini isteyebilir.
I-) Türk Kanunu Medenîsi:
Hükmün, Türk Kanunu Medenîsi’nde bir karşılığı bulunmamaktadır.
II-) Madde Gerekçesi:
Madde İsviçre Medenî Kanununun 251 inci maddesini karşılamaktadır. Yürürlükteki Kanunda maddeyi karşılayan hüküm yoktur. Madde, paylaşmalı mal ayrılığı rejimi sona erdiğinde, malların nasıl geri alınacağını düzenlemektedir. Bu mal rejiminde ilke olarak her eş, kendi malını muhafaza eder, malı diğer eşte bulunuyorsa birinci fıkraya göre onu geri istemek hakkına sahiptir.
Maddenin ikinci fıkrasıyla mal ayrılığı rejiminin sona ermesi hâlinde, eşlerin paylı mülkü olan bir malın, kendisine özgülenmesinde üstün yararı olduğunu ispat eden eş, ödeme günündeki karşılığını ödemek suretiyle bu malın kendisine özgülenmesini isteme hakkına sahip olmaktadır. Böylece madde ile eşlere özgülemede üstün yarar sahibi olduğunu kanıtlaması koşuluyla bir tür yasal alım (iştira) hakkı tanınmakta, ayrıca ekonomik değerlerin bölünmeden korunması da sağlanmaktadır.
III-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
Kaynak kanunda paylaşmalı mal ayrılığı isimli bir mal rejimi yoktur. Bununla birlikte Medenî Kanunumuzun bu mal rejimine ilişkin hükümleri düzenlenirken kaynak kanunun mal ayrılığına ilişkin hükümlerinden (m.251) ve edinilmiş mallara katılma rejimine ilişkin hükümlerinden yararlanıldığı anlaşılmaktır. Hemen aşağıda kaynak kanunun 251. maddesine yer verilmiştir. Gereksiz tekrarlardan kaçınmak amacıyla kaynak kanunun 205. maddesinin 1. fıkrası için Türk Medenî Kanunu’nun 226. maddesine atıf yapmakla yetiniyoruz.
1-) ZGB:
D. Zuweisung bei Miteigentum
Art. 251
Steht ein Vermögenswert im Miteigentum und weist ein Ehegatte ein überwiegendes Interesse nach, so kann er bei Auflösung des Güterstandes neben den übrigen gesetzlichen Massnahmen verlangen, dass ihm dieser Vermögenswert gegen Entschädigung des andern Ehegatten ungeteilt zugewiesen wird.
2-) CCS:
D. Attribution d’un bien en copropriété
Art. 251
Lorsqu’un bien est en copropriété, un époux peut, à la dissolution du régime, demander, en sus des autres mesures prévues par la loi, que ce bien lui soit attribué entièrement s’il justifie d’un intérêt prépondérant, à charge de désintéresser son conjoint.