Madde 249

2. Katkıdan doğan hak

Madde 249 - Eşlerden biri diğerine ait olup, paylaştırma dışı kalan bir malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun bir karşılık almaksızın katkıda bulunmuşsa; mal rejiminin sona ermesi hâlinde, katkısı oranında hakkaniyete uygun bir bedel ödenmesini isteyebilir.

Aynı istem, paylaştırma dışı kalan malın yerine geçen değerler için de geçerlidir.

I-) Türk Kanunu Medenîsi:

Hükmün, Türk Kanunu Medenîsi’nde bir karşılığı bulunmamaktadır.

II-) Madde Gerekçesi:

Maddede eşlere paylaştırma bedeli dışında, kalan mallarda katkısı oranında bedel isteme hakkı tanınmıştır. Böyle bir malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç karşılık almadan ya da uygun karşılık almadan katkısı olan eş, mal rejiminin sona ermesi hâlinde, katkısı oranında hakkaniyete uygun karar verme konusunda hâkimden istemde bulunabilecektir. Hâkimin hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde geniş bir takdir hakkı mevcuttur.

Maddenin ikinci fıkrası, katkı istenebilecek malın daha önceden elden çıkarılmış olması hâlinde, onun yerini alan mal ya da bedel üzerinde de bu istemin ileri sürülebileceğini kabul etmiştir.

III-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:

Hükmün, kaynak İsviçre Medenî Kanunu’nda bire bir karşılığı bulunmamaktadır. Zira yukarıda Medenî Kanunumuzun 242. ve devamındaki maddelerine ilişkin açıklamalarımızda da belirttiğimiz üzere kaynak kanunda paylaşmalı mal ayrılığı isimli bir mal rejimi yoktur. Bununla birlikte hükmün, kaynak kanunun edinilmiş mallara katılma rejimine ilişkin 206. maddesinden esinlenilerek kaleme alındığı anlaşılmaktadır. Gereksiz tekrarlardan kaçınmak maksadı ile Medenî Kanunumuzun “Değer artış payı” kenar başlığı taşıyan 227. maddesinin altında zikrettiğimiz İMK. m. 206 hükmüne atıf yapmakla yetiniyoruz.