2. Tüketilebilen ve değeri biçilen şeyler
2. Tüketilebilen ve değeri biçilen şeyler
Madde 819 - Tüketilebilen şeylerin mülkiyeti, aksi kararlaştırılmadıkça, intifa hakkı sahibine geçer; ancak, intifa hakkı sahibi geri verme sırasında bu şeylerin o günkü değerini ödemekle yükümlü olur.
İntifa hakkı sahibi, değeri biçilerek kendisine teslim olunan diğer taşınırlar üzerinde, aksi kararlaştırılmadıkça, serbestçe tasarrufta bulunabilir; ancak, bu yetkisini kullandığı takdirde bu şeylerin biçilen değerlerini geri verme sırasında ödemekle yükümlü olur. Bu ödeme, tarım işletmesi gereçleri, hayvan sürüleri, ticarî mallar veya benzeri şeylerde aynı cins ve nitelikte eşya verilmesi suretiyle yerine getirilebilir.
I-) Türk Kanunu Medenîsi:
Kullanmak
2- İstihlâk suretiyle vukubulan veya kıymetleri takdir edilen şeyler1
Madde 744
Hilâfına hüküm bulunmadıkça, kullanılması istihlâk suretiyle vukubulan şeylerin mülkiyeti, intifa edene ait olur. İntifa eden bunların intifaın başladığı gündeki kıymetleri ile borçlu olur.
Hilâfı tasrih edilmediği halde intifa hakkı sahibi, kıymetleri takdir edilerek kendisine teslim edilen sair menkullerde, dilediği gibi tasarruf edebilir ve bu hakkını kullandığı halde onların kıymetleri ile borçlu olur.
Haklarında tasarruf icra edilmiş olan eşya; zirai işletme levazımı, hayvan sürüleri ve ticari emtia kabilinden ise intifa hakkı sahibi, aynı cins ve neviden eşya vererek, borcunu ödeyebilir.
II-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 744 üncü maddesini karşılamaktadır.
Maddenin “İstihlak suretiyle vukubulan veya kıymetleri takdir edilen şeyler” şeklindeki kenar başlığı, “Tüketilebilen ve değeri biçilen şeyler” olarak değiştirilmiştir. Hüküm değişikliği yoktur. Ancak, burada geri vermenin aynen mümkün olmaması karşısında, “değer ödemekle yükümlü olunacağı” şeklinde ifadeye yer verilmiştir; bu ifade, kaynak Kanunun metnine de uygun düşmektedir. Maddede geçen intifaın başladığı gündeki kıymet “ölçütü”, “geri verme sırasında bu şeylerin o günkü değeri” şeklinde değiştirilmiştir. Bu suretle değerlerde meydana gelecek değişmelerin malikin aleyhine sonuç doğurması önlenmektedir.
III-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
2. Verbrauchbare und geschätzte Sachen
Art. 772
1 An verbrauchbaren Sachen erhält der Nutzniesser, wenn es nicht anders bestimmt ist, das Eigentum, wird aber für den Wert, den sie bei Beginn der Nutzniessung hatten, ersatzpflichtig.
2 Werden andere bewegliche Sachen unter einer Schätzung übergeben, so kann der Nutzniesser, wenn es nicht anders bestimmt ist, frei über sie verfügen, wird aber, wenn er von diesem Rechte Gebrauch macht, ersatzpflichtig.
3 Der Ersatz kann bei landwirtschaftlichen Einrichtungen, Herden, Warenlagern u. dgl. in Gegenständen gleicher Art und Güte geleistet werden.
2-) CCS:
2. Choses consomptibles et choses évaluées
Art. 772
1 Les choses qui se consomment par l’usage deviennent, sauf disposition contraire, la propriété de l’usufruitier, qui demeure comptable de leur valeur au début de l’usufruit.
2 A moins que le contraire n’ait été prévu, l’usufruitier peut disposer librement des autres choses mobilières estimées lors de leur remise, mais il devient comptable de leur valeur s’il exerce ce droit.
3 L’usufruitier peut rendre au propriétaire des choses de même espèce et qualité, s’il s’agit d’un matériel d’exploitation agricole, d’un troupeau, d’un fonds de marchandises ou d’autres choses semblables.
1 Düstur metnindeki bu ifadeyi “Kullanılması istihlâk suretiyle vukubulan veya kıymetleri takdir edilen şeyler” olarak anlamak gerekir.