4. Yan sınaî işletme
4. Yan sınaî işletme
Madde 667 - Yürürlükten kaldırılmıştır. ı
I-) Not:
Hüküm, 30.04.2014 tarihli 6537 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 9. maddesi gereğince yürürlükten kaldırılmıştır (RG. 15.05.2014; S: 29001).
Yürürlükten kaldırılan hüküm şu şekilde kaleme alınmıştı:
Tarımsal işletmeye sıkı şekilde bağlı bir yan sınaî işletme bulunur ve bunlar birlikte yeterli ekonomik varlığa sahip olurlarsa, ikisi bir bütün olarak istekli olan ve ehil görülen mirasçıya özgülenir.
Bu durumda tarımsal işletme gelir değeriyle, sınaî işletme sürüm değeriyle özgülenir.
Mirasçılardan birinin itiraz etmesi veya birden çok mirasçının özgülenme istemesi hâlinde, sulh hâkimi her iki işletmenin ekonomik varlıklarını sürdürme olanaklarını ve mirasçıların kişisel durumlarını göz önünde bulundurarak yan işletmenin birlikte veya ayrı olarak özgülenmesine ya da satışına karar verir.
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
IV. Mülhak sınai mallar
Madde 602
İktisadi bir vahdet halinde işletilmekte olan zirai mallara mülhak sınai mallar varsa, hepsi birlikte mirasçılardan işletmeğe ehil olan talibine tahsis olunur.
Bu sınai malların kıymeti, ayrıca takdir ve mirasçının hissesinden mahsup edilir.
Mirasçılardan birinin tahsise itirazı veya taliplerin birden fazla olması takdirinde, hâkim, mirasçıların hal ve şanını nazarı dikkate alarak tahsis hakkında karar verir veya satımı 1 yahut taksimi emreder.
III-) Madde Gerekçesi:
Maddenin kenar başlığı İsviçre Medenî Kanununun yürürlükten kalkan 625 inci maddesinin kenar başlığındaki “Nebengewerbe” karşılığı olarak “Yan sınaî işletme” şeklinde değiştirilmiştir.
Maddenin birinci fıkrasında değişiklik yoktur.
İkinci fıkrada ziraî işletmenin gelir değeriyle, sınaî işletmenin ise sürüm değeriyle özgüleneceği ilkesi kabul edilerek, yine tarımsal işletmenin varlığının korunması amaçlanmıştır.
Maddenin üçüncü fıkrası İsviçre Medenî Kanununun 625 inci maddesinin 6 Ekim 1972 tarihli Kanunla değiştirilmiş yeni şeklinden esinlenilerek kaleme alınmıştır.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
5. Nebengewerbe
Art. 625
1 Ist mit dem landwirtschaftlichen Gewerbe ein anderes Gewerbe als Nebenbetrieb eng verbunden und bieten beide zusammen eine ausreichende Existenz, so soll das Ganze einem Erben ungeteilt zugewiesen werden, wenn er sich zur Übernahme bereit erklärt und hiefür geeignet erscheint.
2 Das landwirtschaftliche Gewerbe ist zum Ertragswert, das andere Gewerbe zum Verkehrswert zuzuweisen.
3 Im Streitfall entscheidet die zuständige Behörde über die Zuweisung, Veräusserung oder Abtrennung des andern Gewerbes unter Berücksichtigung der selbständigen wirtschaftlichen Existenzfähigkeit der bisher verbundenen Gewerbe und der persönlichen Verhältnisse der Erben.
2-) CCS:
5. Industrie accessoire
Art. 625
1 Lorsqu’une industrie accessoire est étroitement liée à une exploitation agricole et si l’une et l’autre offrent ensemble des moyens d’existence suffisants, elles sont attribuées comme un tout à l’héritier qui le demande et qui paraît capable de s’en charger.
2 L’exploitation agricole est attribuée à la valeur de rendement, l’industrie accessoire à la valeur vénale.
3 En cas de litige, l’autorité compétente décide de l’attribution, de la vente ou de la séparation de l’industrie accessoire, en tenant compte des moyens d’existence fournis par les deux éléments et de la situation personnelle des héritiers.
Not: İsviçre Medenî Kanunu’nun 625. maddesi 04.10.1991 tarihli Federal Kanun ile 01.01.1994 itibariyle yürürlükten kaldırılmıştır.
1 743 sayılı Türk Kanunu Medenîsi’nin 602. maddesinin Düstur’da yayınlanan ilk metninde yer alan “… bey’i …” ifadesi 1424 sayılı ve 18.04.1929 tarihli İcra ve İflâs Kanunu’nun 343. maddesi uyarınca “… satımı …” şeklinde değiştirilmiştir (RG. 04.05.1929; S: 1183).