I. Mirasbırakanın tasarrufu
B. Paylaşma kuralları
I. Mirasbırakanın tasarrufu
Madde 647 - Mirasbırakan, ölüme bağlı tasarrufuyla paylaşmanın nasıl yapılacağı ve payların nasıl oluşturulacağı hakkında kurallar koyabilir.
Bu kurallar, mirasbırakan tarafından kastedilmemiş olan bir eşitsizlik hâlinde payların denkleştirilmesi olanağı saklı kalmak kaydıyla, mirasçılar için bağlayıcıdır.
Aksini arzu ettiği tasarruftan anlaşılmadıkça, mirasbırakanın tereke malını bir mirasçıya özgülemesi, vasiyet olmayıp sadece paylaştırma kuralı sayılır.
I-) Yargı Kararları:
1-) Y. 2. HD, T: 29.01.2009, E: 2007/16038, K: 2009/1053:
“…Yasal mirasçıların paylarına ilişkin olarak tasarrufta yer alan kurallar, mirasbırakanın arzusunun başka türlü olduğu tasarruftan anlaşılmadıkça, sadece paylaştırma kuralı sayılır. (TMK. md.560/2)
Mirasbırakan ölüme bağlı tasarrufuyla paylaşmanın nasıl yapılacağı ve payların nasıl oluşturulacağı hakkında kurallar koyabilir. (TMK. md. 647/1) Bu kurallar, mirasbırakan tarafından kast edilmemiş olan bir eşitsizlik halinde payların denkleştirilmesi olanağı saklı kalmak kaydıyla mirasçılar için bağlayıcıdır. (TMK. md.647/2) Açıklanan hükümler gereğince; mirasbırakanın, vasiyetname ile yasal mirasçıları yararına kazandırmada bulunması halinde mirasçıları arasında eşitsizlik yaratılması durumunda bu nitelikteki tasarrufun tenkisi mümkündür. …”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
B TAKSİM KAİDELERİ
I. Müteveffanın şartları
Madde 587
Muris, vasiyetname veya miras mukavelesi ile taksimin nasıl yapılacağına ve hisselerin teşkiline müteallik kaideler koyabilir.
Hisseler arasında, muris tarafından ihlâli kast edilmemiş olan müsavatı icabında temin hususu mahfuz kalmak şartiyle; mirasçılar, işbu kaidelere riayetle mükelleftir.
Vasiyetnamede veya miras mukavelesinde hilâfı şart kılınmadıkça; terekeden bir malın mirasçılardan birine tahsisi, vasiyet hükmünde tutulmayıp, taksimin icrası suretini beyana hamlolunur.
III-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 587 inci maddesini karşılamaktadır.
Yürürlükteki maddenin “Müteveffanın şartları” şeklindeki kenar başlığı İsviçre Medenî Kanununun 608 inci maddesindeki aslına uygun olarak “Mirasbırakanın tasarrufu” şeklinde değiştirilmiştir.
Hüküm değişikliği yoktur. Arılaştırılmak suretiyle yeniden kaleme alınmıştır.
Mirasbırakan, paylaşmanın yöntemi, payların belirlenmesi, hangi tereke malının kime verileceği vb. konularda ölüme bağlı tasarruf yoluyla paylaşma kuralları koyabilir. Bu kurallar mirasçılar yönünden bağlayıcıdır. Ancak mirasbırakan öyle olmasını kasdetmediği hâlde, koyduğu paylaşma kuralları mirasçılar arasında eşitsizlik doğuruyorsa, o takdirde eşitsizliği giderici denkleştirmeye başvurulacaktır. Mirasbırakan, belirli bir tereke malının belirli bir kişiye verilmesini öngörmüşse, bu vasiyet değil, paylaştırma kuralı sayılacaktır. Bu durumda, mirasçıya verilen bu malın değerine göre, gerektiğinde paylaşmanın gerçekleştirilebilmesi için denkleştirmeye de gidilecektir.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
B. Ordnung der Teilung
I. Verfügung des Erblassers
Art. 608
1 Der Erblasser ist befugt, durch Verfügung von Todes wegen seinen Erben Vorschriften über die Teilung und Bildung der Teile zu machen.
2 Unter Vorbehalt der Ausgleichung bei einer Ungleichheit der Teile, die der Erblasser nicht beabsichtigt hat, sind diese Vorschriften für die Erben verbindlich.
3 Ist nicht ein anderer Wille des Erblassers aus der Verfügung ersichtlich, so gilt die Zuweisung einer Erbschaftssache an einen Erben als eine blosse Teilungsvorschrift und nicht als Vermächtnis.
2-) CCS:
B. Règles de partage
I. Dispositions du défunt
Art. 608
1 Le disposant peut, par testament ou pacte successoral, prescrire à ses héritiers certaines règles pour le partage et la formation des lots.
2 Ces règles sont obligatoires pour les héritiers, sous réserve de rétablir, le cas échéant, l’égalité des lots à laquelle le disposant n’aurait pas eu l’intention de porter atteinte.
3 L’attribution d’un objet de la succession à l’un des héritiers n’est pas réputée legs, mais simple règle de partage, si la disposition ne révèle pas une intention contraire de son auteur.