IV. Küçüğün rızası ve yaşı
IV. Küçüğün rızası ve yaşı
Madde 308 - Evlât edinilenin, evlât edinenden en az onsekiz yaş küçük olması şarttır.
Ayırt etme gücüne sahip olan küçük, rızası olmadıkça evlât edinilemez.
Vesayet altındaki küçük, ayırt etme gücüne sahip olup olmadığına bakılmaksızın vesayet dairelerinin izniyle evlât edinilebilir.
I-) Yargı Kararları:
1-) YHGK, T: 15.11.2006; E: 2006/2-704, K: 2006/724:
“… Davacı A. S. vekili, davacının eşi İpek ile olan evliliğinden çocuğu bulunmadığını, evlat edinilmek istenen E.’in davacının yeğeni olduğunu ve yıllar önce annesinin vefat ettiğini babasının da başkasıyla evlendiğini, davalının 5 yıldır davacı ve eşi ile aynı hanede yaşadığını, davacının evlat edinme istemine davacının eşinin de muvafakat ettiğini ileri sürerek davalı E. ‘in davacı tarafından evlat edinmesine dair karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemenin “TMK.nun 306. maddesine göre eşler ancak birlikte evlat edinebilirler. Davacı evli olup eşi davacı olmamış, TMK 308. maddesine göre de davacının eşi İ. S. da davacı olarak davaya katılsa bile evlat edinilmek istenen E. ile davacının eşi arasında 18 yıldan az zaman bulunduğundan davacının eşi ile birlikte davalıyı evlat edinmesi de mümkün olmadığından, davanın reddine karar vermek gerekmiştir...” gerekçesiyle davanın reddine dair verdiği karar, Özel Dairece yukarıda belirtilen nedenle bozulmuş, mahkemece “...Davacı İ. S. ile evlat edinilmek istenen ve dava tarihinde reşit olan E. arasında 18 yaştan az fark olduğundan TMK.nun 308/1.maddesi hükmündeki şart gerçekleşmediğinden davanın reddine karar vermek gerekmiştir...” gerekçesiyle önceki kararda direnilmiştir. … onanması gerekir. …”
2-) Y. 2. HD, T: 25.02.2008, E: 2007/1914, K: 2008/2138:
“… Dosyada mevcut nüfus kayıt örneklerinden, 15/7/1950 doğumlu davacı Fatma Nur ile 20/1/1964 doğumlu davalı arasındaki yaş farkının onsekiz yıldan az olduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece, yasal şartın oluşmaması nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken Türk Medeni Kanununun 308. maddesi hükmüne aykırı olarak davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. ... ”
Not: Bu yönde bkz. Y. 2. HD, T: 28.02.2008, E: 2007/1910, K: 2008/2478.
3-) Y. 2. HD, T: 19.06.2006, E: 2006/3188, K: 2006/9718:
“… Dosyada mevcut nüfus kayıt örneğine göre 02.02.1991 doğumlu Fatma … nın dava tarihinde ondört yaşını tamamlamış olduğu anlaşılmıştır.
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 308. maddesinde yer alan hükümde, ayırt etme gücüne sahip olan küçüğün rızası olmadıkça evlât edinilemeyeceği öngörülmüştür.
Mahkemece, dava tarihinde onbeş yaşında olduğu anlaşılan küçüğün rızası alınmaksızın davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı bulunmuştur. … ”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
Hükmün, Türk Kanunu Medenîsi’ndeki karşılığı için iki ayrı hükmü birlikte anmak gerekir:
1-) A EVLAT EDİNME ŞARTLARI
I. Evlat Edinen İçin
Madde 253
(2846 sayılı ve 16.06.1983 tarihli Kanunun 1. maddesiyle değişik)1 Evlât edinme hakkı en az otuzbeş yaşında olup da nesebi sahih füruu bulunmayanlara münhasırdır. Evlât edinen kimsenin evlâtlıktan en az onsekiz yaş büyük olması şarttır.
Not 1: Hüküm 2846 sayılı Kanun ile değişikliğe uğramadan önce şu şekilde idi:
“Evlâd edinme hakkı en az kırk yaşında olup ta nesebi sahih füruu bulunmayanlara münhasırdır. Evlât edinen kimsenin evlâtlıktan en az on sekiz yaş büyük olması şarttır.”
2-) II. Evlâtlık için
Madde 254
Mümeyyiz olan kimse, rızası olmadıkça, evlâtlığa alınamaz. Ana babanın veya hâkimin muvafakatı alınmadıkça mahcur ile küçük, mümeyyiz bile olsalar, evlâtlığa alınamazlar.
Not 2: Türk Medenî Kanunu’nun 308. maddesinin 1. fıkrası, Türk Kanunu Medenîsi’nin 253. maddesinin 2. cümlesine; 308. maddesinin 2. fıkrası ise Türk Kanunu Medenîsi’nin 254. maddesinin 1. cümlesine tekabül etmektedir.
III-) Madde Gerekçesi:
Madde İsviçre Medenî Kanununun 265 inci maddesinden, bu hükmün birinci fıkrasında değişiklik yapılmak suretiyle alınmıştır. Söz konusu değişiklik, kaynak maddedeki onaltı yaş farkı sınırının birinci fıkrada onsekize çıkarılmış olmasıdır. İkinci ve üçüncü fıkralar, yürürlükteki Kanunun 254 üncü maddesini karşılamaktadır.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
IV. Alter und Zustimmung des Kindes
Art. 265
1 Das Kind muss wenigstens 16 Jahre jünger sein als die Adoptiveltern.
2 Ist das Kind urteilsfähig, so ist zur Adoption seine Zustimmung notwendig.
3 Ist es bevormundet, so kann, auch wenn es urteilsfähig ist, die Adoption nur mit Zustimmung der vormundschaftlichen Aufsichtsbehörde erfolgen.
2-) CCS:
IV. Age et consentement de l’enfant
Art. 265
1 L’enfant doit être d’au moins seize ans plus jeune que les parents adoptifs.
2 L’adoption ne peut avoir lieu que du consentement de l’enfant, si ce dernier est capable de discernement.
3 Lorsque l’enfant est sous tutelle, l’autorité tutélaire de surveillance devra consentir à l’adoption, même s’il est capable de discernement.
1 RG. 18.06.1983; S: 18081